FED là từ chắc chắn mà gần như bất kỳ ai tham gia vào thị trường chứng khoán đều biết. Bởi lẽ mỗi quyết định tăng/giảm lãi suất của FED đều khiến thị trường chứng khoán chao đảo. Vậy cụ thể FED là gì và vì sao tổ chức này lại có sức ảnh hưởng lớn như vậy. Cùng Genzvietnam tìm hiểu qua bài viết sau.
FED là gì?
FED là từ viết tắt của Federal Reserve System hay còn được biết đến với tên gọi Cục dự trữ Liên Bang hoặc Ngân hàng Trung ương Mỹ. FED được thành lập vào 23/12/1913, được ký bởi tổng thống Woodrow Wilson theo đạo luật mang tên “Federal Reserve Act”.
Đạo luật này được cho sẽ giúp duy trì chính sách tiền tệ của Mỹ một cách linh hoạt, an toàn và đảm bảo sức mạnh của đồng USD (đô la Mỹ).
FED tuy được gọi là Ngân hàng Trung ương Mỹ nhưng lại hoàn toàn hoạt động độc lập và không hề bị phụ thuộc bởi nhà nước Mỹ. Đây cũng là tổ chức duy nhất được phép in tiền USD, bởi vậy mà mỗi khi đất nước cần in tiền đều phải được FED cho phép và nhà nước sẽ nợ tổ chức này, đồng nghĩa với việc tiền thuế của người dân Mỹ sẽ phải dùng để trả nợ cho FED.
Cơ cấu của FED như thế nào?
FED bao gồm các thành phần chính sau:
- Hội đồng Thống đốc: 7 thành viên, nhiệm kỳ 14 năm, do Tổng thống Hoa Kỳ chỉ định và Thượng viện thông qua. Đây cũng là 7 người sẽ đưa ra quyết định chính sách tiền tệ
- Ủy Ban Thị Trường Mở Liên Bang (FOMC)
- Ngân hàng của FED: 12 Ngân hàng Dự trữ Liên bang khu vực thường được gọi là 12 FED con đặt tại các thành phố lớn của Mỹ. Các thành phố bao gồm Boston, New York, Philadelphia, Chicago, St. Louis, Richmond, Cleveland, Atlanta, Minneapolis, Kansas City, Dallas và San Francisco
- Ngân hàng thành viên
Nhiệm vụ và vai trò của FED là gì?
Sau nhiều biến động trong lĩnh vực ngân hàng Mỹ vào cuối những năm 1800 và đầu năm 1900 cho thấy nhiều sự biến động cũng như tầm quan trọng của NHTW (ngân hàng trung ương). Bởi vậy mà khi ra đời, FED có nhiệm vụ điều phối thị trường và giúp nước Mỹ ứng phó với các cuộc khủng hoảng tài chính.
Tuy nhiên sau nhiều năm hoạt động, nhiệm vụ của FED ngày càng mở rộng hơn. Vai trò của tổ chức này cũng được sửa đổi và nêu rõ năm 1977 qua Đạo luật Dự trữ Liên bang như sau:
- Thực thi các chính sách tiền tệ quốc gia: Ổn định giá cả, điều chỉnh lãi suất phù hợp cho ngắn/dài hạn
- Duy trì ổn định & kiểm soát rủi ro hệ thống cho nền kinh tế: Bình ổn giá sản phẩm, phục vụ, kích thích tăng trưởng
- Giám sát tổ chức ngân hàng: Đảm bảo hệ thống an toàn hoạt động ổn định, đảm bảo hệ thống tài chính và quyền tín dụng của người dân
- Cung cấp dịch vụ tài chính: Cung cấp dịch vụ tài chính cho nước ngoài, tổ chức quản lý tài sản và ngay cả cho chính phủ Mỹ
Công cụ tiền tệ của FED bao gồm những gì?
Để hoàn thành các nhiệm vụ, FED buộc phải có những công cụ tiền tệ nhằm đảm bảo hoàn thành mục tiêu đề ra. Các công cụ này bao gồm:
Mua bán trái phiếu chính phủ
Mua/bán trái phiếu chính phủ được FED áp dụng nhằm tăng/giảm lượng cung tiền vào nền kinh tế Mỹ. Các thức hoạt động như sau:
- FED MUA VÀO trái phiếu chính phủ: Khi này một lượng tiền mặt lớn sẽ được chảy vào thị trường, lượng cung tiền tăng, dẫn đến lãi suất giảm xuống. Khi này việc gửi tiền vào ngân hàng giảm nhưng việc vay tiền sẽ tăng khiến thị trường sôi động hơn, kích thích nền kinh tế phát triển.
- FED BÁN RA trái phiếu chính phủ: Khi này một lượng tiền lớn sẽ được rút ra khỏi thị trường và được FED thu về, từ đó khiến cung tiền giảm, lãi suất tăng cao. Việc này khiến việc gửi tiền vào ngân hàng nhiều hơn và vay tiền giảm xuống đáng kế giúp kìm hãm lạm phát.
Tỷ lệ dự trữ bắt buộc
Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là khoản tiền mà FED quy định các NHTM (ngân hàng thương mại) thành viên buộc phải giữ lại sau khi đã huy động được, các ngân hàng này sẽ không được cho vay vượt quá mức dự trữ này.
Ngoài việc tránh các ngân hàng không bị sụp đổ đột ngột, việc này còn giúp FED kiểm soát dòng tiền trong nền kinh tế.
- Tỷ lệ dự trữ bắt buộc TĂNG: Lượng tiền mà các ngân hàng có thể cho vay giảm, lượng cung tiền giảm, lãi suất tăng cao, yêu cầu vay tiền cao hơn
- Tỷ lệ dự trữ bắt buộc GIẢM: Lượng tiền ngân hàng có thể cho vay tăng, lượng cung tiền tăng cao khiến lãi suất giảm
Lãi suất chiết khấu
Lãi suất chiết khấu là mức lãi mà các NHTM sẽ vay từ FED khi cần vốn ngắn hạn. Mức lãi này sẽ thấp hơn so với lãi vay liên ngân hàng, tuy nhiên cũng vì vậy mà FED có thể điều phối dòng tiền ra vào nền kinh tế thông qua hình thức này.
- Lãi suất chiết khấu TĂNG: Các NHTM sẽ hạn chế việc vay tiền khiến lượng cung tiền ra thị trường giảm
- Lãi suất chiết khấu GIẢM: NHTM sẽ vay tiền nhiều hơn từ đó lượng cung tiền ra thị trường cũng tăng lên
Vì sao FED tăng giảm lãi suất ảnh hưởng đến kinh tế thế giới và Việt Nam?
Đồng Đô La Mỹ hiện tại đang là đồng tiền quyền lực và có tầm ảnh hưởng nhất thế giới. Gần như hầu hết các nước đều phải mua bán dầu mỏ, khí đốt bằng đồng USD, đồng tiền này cũng có tính ổn định rất cao nên cũng được xem là nơi trú ẩn tài sản an toàn. Bởi vậy mà mọi biến động về dòng tiền đều ảnh hưởng đến thế giới nói chung cũng như Việt Nam nói riêng.
Ảnh hưởng đối với kinh tế thế giới
- Giảm đà phục hồi và chậm tăng trưởng kinh tế: FED tăng lãi suất khiến dòng tiền có xu hướng tích trữ trong các tài sản an toàn, lãi suất cao. Việc tăng lãi suất vay khiến các doanh nghiệp khó khăn và e dè hơn từ đó khiến quá trình sản xuất suy giảm
- Ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu:
- Xuất khẩu: FED tăng lãi suất khiến tỷ giá đồng USD so với đồng nội tệ của các nước tăng cao giúp lợi nhuận khi xuất khẩu tăng cao
- Nhập khẩu: Việc tỷ giá đồng USD so với nội tệ tăng khiến các doanh nghiệp nhập khẩu tốn nhiều chi phí hơn và tạo tâm lý lo ngại, hạn chế nhập hàng. Điều này gây áp lực lạm phát lớn đến các nước nhập siêu
- Thị trường tài chính biến động: Lãi suất tăng khiến các dòng tiền từ nước ngoài chuyển dịch về Mỹ, các nhà đầu tư trong nước sẽ tìm kênh trú ẩn an toàn khiến thị trường chứng khoán các nước trở nên sụt giảm và ảm đạm
Ảnh hưởng với kinh tế Việt Nam
- Giảm đà phát triển kinh tế: Sau khi FED tăng lãi suất các ngân hàng trong nước cũng sẽ có sự điều chỉnh nhằm tránh “nhập khẩu lạm phát” từ Mỹ. Do vậy doanh nghiệp và người dân sẽ hạn chế các khoản vay, từ đó khiến kinh tế trong nước trì trệ
- Xuất nhập khẩu biến động: Cũng như thế giới, nhập khẩu Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn và xuất khẩu sẽ có phần thuận lợi hơn.Trong năm 2023, Việt Nam xuất khẩu đạt 354,67 tỷ USD, nhập khẩu đạt hơn 326 tỷ USD, như vậy cả nước xuất siêu 28,3 tỷ USD. Từ đó có thể thấy hiện tại Việt Nam phần nào có lợi khi FED tăng lãi suất.
- Nợ USD tăng: FED tăng lãi suất làm tỷ giá đồng USD/VND tăng khiến nghĩa vụ trả nợ bằng đồng USD tiếp tục tăng, từ đó lãi suất huy động chịu nhiều áp lực tăng giá. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến các khoản nợ của nhà nước mà ảnh hưởng đến các doanh nghiệp trong nước nợ doanh nghiệp Mỹ (hoặc các nước khác nhưng phải chi trả bằng đồng USD)
- Đầu tư khối ngoại giảm: Các nhà đầu tư nước ngoài lo ngại rủi ro và không thể chịu lỗ do FED tăng lãi suất có thể khiến họ rút vốn và đầu tư về Mỹ để hưởng lãi suất cao hơn
Qua bài viết này bạn chắc cũng đã hiểu được FED là gì và vì sao việc FED tăng giảm lãi suất lại có thể khiến thế giới chao đảo. Hy vọng qua bài viết này, nhà đầu tư sẽ hiểu rõ về tổ chức này nhằm có các điều chỉnh hợp lý.
Tôi là Trần Tấn Luân. Hiện tại tôi đang là CEO cho website Genzvietnam.com và nắm vị trí Senior SEO Leader tại công ty Space T. Bắt đầu làm SEO từ năm 2017, tôi có một niềm đam mê với việc chia sẻ thông tin hữu ích cho mọi người để giúp mọi người học SEO và marketing nhanh nhất cũng như những kiến thức tôi biết sẽ không vô ích nếu một ngày nào đó tôi không làm SEO nói riêng và Marketing nói chung. Ngoài ra tôi cũng chia sẽ những kiến thức về kinh doanh, chứng khoán, game và một số thông tin hữu ích khác. Nói tóm lại tôi sẽ chia sẻ những gì tôi yếu thích và am hiểu.
